Dược sĩ cảnh báo các loại thuốc tuyệt đối không được bẻ hoặc nhai khi uống

Có một số loại thuốc người bệnh thường bẻ nhỏ viên hoặc nghiền trước khi uống, tuy nhiên việc làm này có thể làm giảm hiệu quả điều trị hoặc gây độc tính cho người bệnh.

• Thuốc Aspirin có tác dụng chữa bệnh gì? Tác dụng phụ của Aspirin
• Cách nhận biết và điều trị ngộ độc Paracetamol
• Địa chỉ học văn bằng 2 Cao đẳng Y Dược ở đâu tại Hà Nội?

Dược sĩ cảnh báo các loại thuốc tuyệt đối không được bẻ hoặc nhai khi uống

Một số bệnh nhân thường có thói quen bẻ nhỏ viên thuốc trước khi uống do viên thuốc quá to hoặc người bệnh muốn dùng thuốc liều thấp hơn. Một số loại thuốc dùng cho trẻ nhỏ đôi khi phải nghiền thuốc cho trẻ dễ uống, một số loại thuốc lại được yêu cầu nhai trước khi uống mới phát huy tác dụng tốt.

Tuy nhiên theo Dược sĩ Trương Hiền Lương, giảng viên Cao đẳng Dược Hà Nội Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết, có nhiều loại thuốc không được nhai hoặc nghiền, bẻ nhỏ trước khi uống vì việc làm này sẽ phá vỡ cấu trúc giải phóng thuốc, làm thay đổi dược động học của thuốc (hấp thu, phân bố, chuyển hóa, thải trừ của thuốc) và có thể dẫn đến mất hoặc giảm hiệu quả điều trị hoặc xảy ra độc tính cho người bệnh.

Dưới đây là 6 dạng thuốc không nên được nhai hoặc nghiền hoặc bẻ nhỏ:

Thuốc có dạng bào chế giải phóng dược chất kéo dài:

Là dạng thuốc có bao một lớp màng mỏng đặc biệt hoặc có khung trơ (matrix) chứa thuốc giúp phóng thích dược chất từ từ trong suốt thời gian di chuyển trong ống tiêu hóa để cho tác dụng kéo dài. Thuốc phóng thích dược chất suốt 12 hoặc 24 giờ.

Dấu hiệu nhận biết: ký hiệu trên tên thuốc thường có các chữ viết tắt dưới đây ở cuối tên thương mại của thuốc:

Ví dụ một số biệt dược có ở BV có các kí hiệu trên:

GLUCOPHAGE XR (metformin), SaVi Trimetazidine MR (trimetazidin), Adalat LA (nifedipin), DUSPATALIN RETARD (mebeverine).

Tuy nhiên, cũng có nhiều tên thuốc không có ký hiệu để nhận biết như: AGGRENOX (aspirin and dipyridamole), PENTASA (mesalamine), PLENDIL (felodipine), NITROMINT (nitroglycerin).

Đặc biệt, dạng thuốc này chứa hàm lượng cao hơn dạng thuốc thông thường nên phải dùng đúng số viên, số lần trong ngày theo chỉ định của bác sĩ. Nếu dùng sai có thể gây quá liều nguy hiểm và đặc biệt không được nhai, bẻ nhỏ hoặc mở viên nang.

Thuốc ngậm dưới lưỡi:

Dược sĩ Đặng Dương, giảng viên Cao đẳng Dược văn bằng 2 lưu ý, với những viên thuốc đặt dưới lưỡi và ngậm cho tan cần đặc biệt lưu ý tuyệt đối không được bẻ đôi, bẻ nhỏ viên thuốc, nếu làm như vậy thì sẽ phá vỡ cấu trúc nguyên vẹn của thuốc, làm hỏng dạng thuốc. Ví dụ như thuốc SORBITRATE (isosorbide dinitrate), ERGOMAR (ergotamine).

Thuốc bao tan trong ruột:

Là dạng bào chế để thuốc đi qua dạ dày còn nguyên vẹn và chỉ tan ở phần đầu ruột non (tá tràng) và phóng thích dược chất ở ruột.

Mục đích của dạng thuốc này là ngăn ngừa dược chất bị phân hủy trong môi trường acid của dạ dày chẳng hạn như các thuốc ức chế bơm proton NEXIUM (esomeprazole), OVAC (omeprazole) hoặc PARIET (rabeprazole)..; ngăn ngừa dược chất phóng thích ở dạ dày, gây hại cho niêm mạc dạ dày (như viên nén bao tan ở ruột aspirin pH=8).

Với loại thuốc viên bao tan trong ruột, rất cần uống nguyên vẹn cả viên, không được bẻ nhỏ, nhai hay ngậm.

Các loại thuốc bao tan trong ruột không được phép bẻ nhai khi uống

Thuốc chứa dược chất có nguy cơ gây hại cho người tiếp xúc:

Là thuốc điều trị ung thư, thuốc gây độc tế bào, thuốc ức chế miễn dịch. Việc nhai hoặc nghiền các thuốc này có thể không ảnh hưởng đến dược động học của thuốc nhưng sẽ tạo ra các hạt phân tử có khả năng gây hại cho người thao tác do hít phải các phân tử này.

Theo Dược sĩ giảng viên Liên thông Cao đẳng Dược Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur, một số thuốc như DOLOBIB (diflunisal), FELDENCE (piroxicam), POSICOR (mibefradil) nếu nghiền hoặc mở viên nang, bột thuốc sẽ phân tán, tiếp xúc với da hoặc niêm mạc gây kích ứng. Thậm chí có thuốc như PROPECIA (finasteride), PROSCAR (finasteride) được khuyến cáo không được nghiền, bẻ nhỏ vì nếu bột thuốc bị phân tán, xâm nhập qua cơ thể phụ nữ mang thai (qua đường mũi, miệng) sẽ ảnh hưởng đến thai.

Thuốc viên sủi:

Đây là loại thuốc cần được làm tan hoàn toàn trong nước trước khi đưa vào cơ thể. Thuốc dạng sủi là dạng phải giữ nguyên viên, tránh ẩm tốt để giữ nguyên hoạt chất và chỉ uống sau khi hòa tan. Không được bẻ nhỏ viên sủi hoặc bỏ nguyên viên vào miệng uống, sẽ rất hại cho đường tiêu hóa và khi không đủ nước để tan, thuốc không thể phát huy hết tác dụng.

Thuốc rất đắng, có mùi khó chịu:

Không nên nhai, nghiền những thuốc mà dược chất có mùi vị khó chịu như ZINNAT (cefuroxim), REMERON (mirtazapine) hoặc dược chất gây kích ứng niêm mạc đường tiêu hóa như FOSAMAX (alendronate). Các thuốc: BETAPEN-VK (Penicillin V), CIPRO (ciprofloxacin), CEFTIN (cefuroxime), DESYREL (trazodone), EQUANIL (meprobamate), BERBERIN (berberin) là thuốc phải uống nguyên vẹn viên vì nếu bẻ nhỏ, nghiền nát, bệnh nhân sẽ không chịu được vị đắng khó chịu của dược chất.

Lưu ý: Nếu như người bệnh có ý định nghiền, bẻ hoặc nhai viên thuốc trước khi uống, đặc biệt là cho trẻ em uống thuốc, cần hỏi kỹ thông tin từ bác sĩ hoặc dược sĩ xem thuốc đó có được phép dùng như vậy không.

Nguồn: Yduochn.com.vn tổng hợp.